Pazarlama Nedir?
Pazarlama nedir sorusuna yanıt vermenin belki de yüzlerce cevabı vardır. Fakat bu cevap; yıllara, dönemlere ve hatta günlere göre bile değişiklik gösterebilir. Çağımızın temel pazarlama anlayışı dijitale çok fazla sırtını dayadığı için, ben de bugünkü pazarlama kavramını dijitale dayandırarak uygulamaya karar verdim. Sizlere değişen ve gelişen pazarlama yapısını ve temel dinamiklerini hazırladım. Bu yazıyı de belirli aralıklarla güncelleyerek, sektör hakkındaki değişiklikleri de aktarmayı planlıyorum.
Müşteriler, ortaklar ve genel olarak toplum için bir değeri olan tekliflerin; yaratılma, iletilme, sunulma ve değiş tokuş edilme etkinliklerine pazarlama denir. Aynı zamanda kişilerin, şirketlerin hizmet ya da ürünleriyle ilgilenmelerini sağlama süreçleri de “Pazarlama nedir?” sorusunun cevaplarından bir diğeridir. Bu süreç; pazar araştırılarak, analiz edilerek ve müşteri ilgisini anlayarak gerçekleştirilir. Pazarlama; ürünün geliştirilmesi, dağıtımı, satış yöntemleri ve reklamları gibi işletmelerinin bütün yönlerini kapsar.
Modern pazarlama ilk olarak, kişilerin ürünleri onaylamaları için basılı medyadan daha fazlasının kullanılmaya başlandığı 1950 yıllarında başlamıştır. Kişilerin evlerinde televizyonun yer almasıyla birlikte pazarlamacılar, bütün kampanyalarını pek çok platformda yürütmeye yöneldiler. Daha sonraki yıllarda pazarlamacıların değeri büyük bir hızla arttı. Bunun sebebi şirketlerin satış başarılarını artırabilme ve tüketicilere en iyi şekilde ulaşmayı istemeleridir.
Pazarlama Türleri
“Pazarlama nedir?” konusunun yanı sıra, pazarlama türleri de bu dinamiği anlayabilmek adına önemsenmelidir. Bu noktada pazarlama kampanyalarının çoğunlukla tüketicilerin vakit geçirdikleri alanlarla ilgili olduğunu söyleyebilmek mümkün. Pazar araştırması yapıp nasıl bir pazarlama türüne ihtiyaç olduğunun bulunması, üreticilere bağlı olan bir şeydir. Günümüzde kullanılan ve geçerliliğini koruyan pazarlama türleri ise şunlardır:
Geleneksel Pazarlama
İnternet yükselişe geçmeden önce gerçekleşen çevrim dışı kanallardaki markaların tanıtımlarına geleneksel pazarlama denir. Geleneksel pazarlama, basılı televizyon reklamı ve reklam panolarının kullanımı gibi yöntemlerle gerçekleşir.
Dijital Pazarlama
Dijital pazarlama, geleneksel pazarlamadan çok farklıdır. Teknolojiden yararlanarak insanlarla güncel yollarla ulaşır. Dijital pazarlama çevrim içi gerçekleşen pazarlama çabalarının tamamını kapsamaktadır.
Markalar, mevcut ve potansiyel müşterileriyle iletişim kurabilmek için sosyal medya, arama motoru, web sitesi gibi dijital kanallardan faydalanır.
Dijital Pazarlama Eğitimi İçin: https://www.kamilkeles.com/dijital-pazarlama-egitimi/
Sosyal Medya Pazarlamacılığı
Markalar; Instagram, YouTube, Facebook ve Twitter gibi sosyal medya araçlarını kullanıp hedef kitlelerine ulaşmaya çalışır.
Influencer Pazarlamacılığı
Tüketiciler üzerinde etkisi bulunan ünlü ve içerik üreticisi gibi kişilerden yararlanılarak markanın mesajının yönlendirilmesine odaklanılır. Bu etkin kişiler de genellikle Instagram olmak üzere sosyal medya hesapları üzerinden kitlelerine markaları tanıtırlar.
Blog Pazarlamacılığı
Blog sayfaları geçmiş zamanda yalnızca yazarlara has yerler olarak görülürdü. Günümüzde ise işletmeler blog yazıları paylaşıp, sektör ve kendileri hakkında bilgi vererek bu bilgileri potansiyel müşterilerine sunarlar.
Basılı Pazarlamacılık
Gazete ve dergiler, hangi kitlelerin abone olduklarını anlayabilecek seviyelere geldiklerinde markalar, müşterilerin okuyabilecekleri, kendilerini tanıtacak türde içerikler yayınlamaları için onlara aracılık etmişlerdir.
Giden Pazarlama
Türkçe anlamı “Giden Pazarlama” olan Outbound Marketing, tüketicilerin ilgilerinden bağımsız olarak ürünler ve hizmetler hakkında farkındalık yaratma adına müşterilere mesaj iletmeyi hedefler.
Gelen Pazarlama
Türkçede “Gelen Pazarlama” anlamına gelen Inbound Marketing, tüketicilerin kesintiye uğratılmasındansa cezbedilmesini hedefler. Bu pazarlama türünde kullanılan pazarlama tekniklerinin birçoğu dijital pazarlamanın kapsamına girmektedir.
SEO (Arama Motoru Optimizasyonu)
Search Engine Optimization (SEO), bir ya da daha çok arama motorunda görünürlüğü artırmak için kullanılan bir pazarlama yöntemidir. SEO; teknik anlamda uygun anahtar kelimeler, içerikler, bağlantılar ve kodlar kullanılarak web sitelerinin arama motorları tarafından üst sıralara yerleştirilmesini amaçlayan çalışmalardır.
Arama Motoru Pazarlamacılığı
Bu yöntem SEO tekniğinden daha farklı bir yöntemdir. Markalar, arama motorlarına ödeme yaparlar ve indeks üzerinde yer alma şansına sahip olurlar. Tıklanma başına ödeme olarak da bilinmektedir.
E-Posta Pazarlaması
Orijinal adı “e-mail marketing” olan e-posta pazarlama; mevcut müşteri veya potansiyel müşterilerle ilişkileri geliştirerek, hizmet ve ürünlerin tanıtılması amacıyla e-posta servislerinin kullanılmasına denir. Bu postalar; promosyon, kampanya, indirimler ve abonelere özel üyelik fırsatları gibi konulardan oluşabilir.
Marka Pazarlama
Hizmetler ya da ürünlerin genel markalar öne çıkarılacak şekilde tanıtılmasına marka pazarlama denir. Bu yöntem; markaların tanıtılması, onların görünür ve iyi kılınması için seçilen genel yaklaşımdır. Fakat marka pazarlaması yapılırken taklitlerin önüne geçebilmek ve yasal koruma sağlayabilmek için markaların koruma süreçlerinin tamamlanması gerekir.
Pazarlamada 4P
Pazarlamada 4P, 1960 yılında E.Jerome McCarthy tarafından ortaya çıkan bir fikirdir. Bu fikir şunları içerir:
- Product (ürün)
- Price (fiyat)
- Place (yer)
- Promotion (tutundurma)
Bu 4P fikri pazarlama olayının işletmelerle olan etkileşimlerini gösterir ve pazarlama nedir? Pazarlama nasıl yapılır gibi soruları açıklığa kavuşturur.
Ürün (Product)
Markalar satış yapmak için fikir ürettikten sonra hiçbir şey yapmadan bekleyemezler. Sadece fikir ortaya çıkarmakla herhangi bir satışı gerçekleştirmek mümkün değildir. Bir sonraki aşamada pazarlamacıların pazar araştırmaları yapmaları ve bazı kritik soruların cevaplarını bulmaları gerekir. Bu sorular şu şekildedir:
- Bu markanın hedef kitlesi nedir?
- Markanın ürünleri sektör pazarı için uygun mu?
- Ürün satışları nasıl yükselir?
- Ürün satışlarının yükselmesi için ne gibi platformlar kullanılabilir?
- Üreticiler ürünün daha etkili olabilmesi için ne yapabilir?
- Üründeki odak grup nedir?
- Odak grubun beklenti ve soruları nedir?
Pazarlama ekibi bu soruların yanıtlarını kullanıp markadaki ürünlere olan talebi anlamalıdır. Bununla birlikte anket katılımcılarıyla birlikte ürünlerin kalitesinin gelişimini sağlamalıdır.
Fiyat (Price)
Ürün fikri belirlenip, ürüne olan talep de anlaşıldıktan sonra yapılacak şey, o ürünün bedelinin belirlenmesidir. Fiyat belirlenirken etkili olan pek çok faktör bulunur. Bunlardan bir tanesi de üretim maliyetidir. Fakat üretim maliyeti, tek başına yeterli olmaz. Pazarlamadaki değişkenlik, vizyon, kapsam, yaratıcılık, araştırmacılık fiyat belirlenirken ortaya çıkan faktörlerdendir.
Fiyat belirlenmesi yapılırken; tüketicilerin ürünleri almak istedikleri fiyat aralığı, hedef kitleye göre fiyatlandırma, piyasadaki diğer fiyatlar gibi koşulların pazarlama rolleri arasında önemli bir yeri vardır. Pazarlamada 4P’den birisi olan fiyatlandırma (price) yapılırken dikkat edilmesi gereken en önemli koşul, markaların satmak isteyecekleri fiyatla tüketicilerin almak isteyecekleri fiyatın ortak olmasıdır.
YER (Place)
Ürünün fiyatı da belirlendikten sonra yapılacak şey ürünün nerede bulunacağını seçmektir. Dağıtım ile birlikte, ürünün doğru yerde, doğru zamanda müşteriyle buluşması hedeflenmektedir. Markalar genellikle pazarlamanın 4P’sinden olan dağıtım üzerinde yeterince durmazlar. Fakat pazarlama nedir? Pazarlamada başarı öyküleri nelerdir gibi konular incelendiğinde birçoğunun altında dağıtımın yer aldığı görülür.
“Güzel bir ürün mevcut, çok iyi reklamlar yapılmış, fiyat da uygun.”
Tüketiciler ürünleri istedikleri yerlerde bulamazlarsa bu özelliklerin bir anlamı kalmamaktadır. İnsanlar bu ürünleri bulmakta zorluk çekerlerse gün geçtikçe ürüne olan istekleri azalır ve rakip firmalara yönelirler. Bununla birlikte dağıtımın zamanlaması da önemli bir faktördür. Kişilerin ihtiyaçları ve istekleri doğrultusunda doğru zamanda ürünün onlarla buluşturulması gerekir.
Tutundurma (Promotion)
Günümüz dünyasında yüksek seviyelere gelen rekabet ortamında, neredeyse tüm sektörlerde pek çok rakip ve ürün bulunmaktadır. Markaların bu kadar fazla seçenek arasından kendi ürünlerini ortaya çıkarabilmeleri gerekir. Tüketiciler ürünün farkında değillerse iyi satış yapılabilmesi pek mümkün olmaz. Ürünler doğru bir şekilde tanıtılırsa, kişiler ürünleri fark eder ve satın almayı düşünebilir. Tanıtımların birkaç defa yapılıp bırakılması kişilerin ürünü unutmasına yol açar. Pazarlamanın 4P’sinden bir tanesi olan tutundurma ile ürünün sürekli insanların dilinde, beyninde tutulması için tanıtım çalışmalarının devam edilmesi gerekir.
Sizler için “Pazarlama nedir?” konusunu detaylı bir şekilde inceledim. Konuyla ilgili deneyimlerinizi ve bilgilerinizi yorumlar üzerinden benimle paylaşabilirsiniz.
Fahri Bey, bu tarz içeriklerde devam etmenizi öneririm. Dijital Pazarlama Eğitimi ile ilgili tavsiyenizi inceliyorum.